SỰ KHÁC BIỆT CƠ CHẾ BẢO HỘ SÁNG CHẾ VÀ BÍ MẬT KINH DOANH THƯƠNG MẠI

Tất cả những thông tin được sử dụng trong quá trình điều hành doanh nghiệp, có giá trị lớn trong việc tạo ra lợi ích kinh tế đều được xem là thông tin bí mật. Những thông tin này có thể là: thông tin về tài chính, những sáng kiến, sáng chế, công thức sản xuất, chiến lược quảng cáo, danh sách khách hàng... Việc xác định khi nào thì nên bảo hộ dưới dạng sáng chế, khi nào thì phải bảo hộ bí mật kinh doanh và bảo hộ theo cách nào - là những vấn đề hiện nay không ít doanh nghiệp còn nhiều vướng mắc. Bài phân tích sau đây công ty Luật TNHH HTC Việt Nam chúng tôi xin giải quyết về vấn đề: sự khác biệt trong cơ chế bảo hộ sáng chế và bí mật kinh doanh thương mại

I. Cơ sở pháp lý

- Luật sở hữu trí tuệ năm 2005, sửa đổi bổ sung năm 2009;

- Nghị định 103/2006/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật sở hữu trí tuệ về sở hữu công nghiệp;

- Thông tư số 01/2007/TT-BKHCN ngày 14 tháng 02 năm 2007 hướng dẫn thi hành Nghị định số 103/2006/NĐ-CP ngày 22 tháng 9 năm 2006 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ về sở hữu công nghiệp;

- Thông tư số 16/2016/TT-BKHCN ngày 30 năm 06 năm 2016 của Bộ Khoa học và Công nghệ sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 01/2007/TT-BKHCN ngày 14 tháng 02 năm 2007.

II. Nội dung

1. Sự khác nhau

Về căn cứ xác lập quyền:

Quyền của chủ sở hữu đối với “sáng chế” được xác lập thông qua thủ tục đăng ký tại cơ quan có thẩm quyền.Chủ sở hữu “bí mật kinh doanh” không cần đăng ký mà quyền này được phát sinh tự động.

Về điều kiện bảo hộ:

Điều kiện chung đối với “sáng chế” được quy định tại Điều 58 Luật sở hữu trí tuệ, bao gồm có tính mới; có tính sáng tạo và có khả năng áp dụng công nghiệp.

Điều kiện để bảo hộ đối với “bí mật kinh doanh” là: Không phải hiểu biết thông thường; Lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp như: thông tin khoa học kỹ thuật, thương mại, tài chính…; Được bảo mật bằng biện pháp cần thiết để không bị lộ và dễ dàng tiếp cận được.

Về thời hạn bảo hộ:

“Sáng chế” được bảo hộ trong thời hạn 20 năm kể từ ngày nộp đơn đăng ký.

Thời hạn bảo hộ đối với “Bí mật kinh doanh” là không xác định.

Về phạm vi quyền được bảo hộ:

Đối với “sáng chế”, trong thời hạn bảo hộ, chủ sở hữu có quyền ngăn cấm chủ thể khác sử dụng sáng chế, kể cả khi được tạo ra một cách độc lập hoặc do phân tích ngược.

Đối với “bí mật kinh doanh” thì chủ sở hữu không có quyền ngăn cấm chủ thể khác sử dụng bí mật kinh doanh do họ tạo ra một cách độc lập hoặc do phân tích ngược mà có.

Về nghĩa vụ chứng minh khi xảy ra tranh chấp:

Chủ sở hữu sáng chế sẽ không cần chứng minh, chỉ cần đưa ra văn bằng bảo hộ.
Chủ sở hữu bí mật kinh doanh có nghĩa vụ chứng minh thông tin đáp ứng điều kiện bảo hộ là bí mật kinh doanh.

2. Định hướng lựa chọn cơ chế bảo hộ

Nếu có một bí quyết kỹ thuật, vậy sẽ chọn cách bảo hộ nào là tốt nhất? Để trả lời câu hỏi này thì cần tìm ưu thế và nhược điểm của mỗi cơ chế.

Đối với cơ chế bảo hộ sáng chế.

Ưu điểm:

Chủ sở hữu sáng chế được bảo hộ độc quyền về mặt nội dung ý tưởng trong suốt thời gian bảo hộ, điều này cho phép chủ sở hữu được độc quyền sử dụng sáng chế, hạn chế được sự xâm phạm quyền.

Khi có tranh chấp thì chủ sở hữu không cần chứng minh quyền của mình, chỉ cần đưa ra văn bằng bảo hộ.

Nhược điểm:

Văn bằng bảo hộ sáng chế chỉ có hiệu lực trong vòng 20 năm, do đó khi hết thời hạn 20 năm thì người khác có thể sử dụng mà không cần xin phép.

Văn bằng bảo hộ sáng chế chỉ cấp cho những giải pháp kỹ thuật cụ thể mà không cấp cho ý tưởng.

Người yêu cầu cấp bằng sáng chế phải công bố trước công chúng một cách chi tiết những bí quyết kỹ thuật và phải nêu rõ phạm vi bảo hộ hợp lý. Do đó khi hết thời hạn bảo hộ thì bí quyết kĩ thuật sẽ không còn là sở hữu độc quyền của chủ sở hữu nữa.

Tốn thời gian và chi phí xin cấp bằng bảo hộ.

Đối với cơ chế bảo hộ bí mật kinh doanh.

Ưu điểm:

Được bảo hộ tự động mà không cần thông qua thủ tục đăng ký.
Do không cần thông qua thủ tục đăng ký, nên những bí mật kinh doanh của chủ sở hữu sẽ không bị công khai.
Thời hạn bảo hộ của bí mật kinh doanh bị hạn chế.

Nhược điểm:

Khi xảy ra tranh chấp, chủ sở hữu bí mật kinh doanh có nghĩa vụ chứng minh thông tin đáp ứng điều kiện bảo hộ là bí mật kinh doanh.
Đối với “bí mật kinh doanh” thì chủ sở hữu không có quyền ngăn cấm chủ thể khác sử dụng bí mật kinh doanh do họ tạo ra một cách độc lập hoặc do phân tích ngược mà có.

Có thể nói việc lựa chọn bảo hộ theo cách nào là tùy thuộc vào mỗi người, nhưng trước khi quyết định hình thức bảo hộ cần cân nhắc đến hiệu quả của mỗi hình thức. Đồng thời cũng phải kiểm tra xem giải pháp kỹ thuật có đáp ứng điều kiện bảo hộ hay không. Theo hình thức sáng chế thì chủ sở hữu có quyền độc quyền tối cao trong việc sử dụng sáng chế của mình trong vòng 20 năm, nhưng đổi lại họ phải công bố bí quyết của mình để mọi người có thể hiểu và học hỏi được từ những giải pháp kỹ thuật đó, sau thời hạn bảo hộ bất cứ ai cũng có quyền sử dụng. Còn bảo hộ bí mật kinh doanh thì vô thời hạn, nhưng nếu chủ sở hữu không tìm biện pháp bảo vệ thì bí mật đó sẽ không còn là bí mật nữa.

Trên đây là những ý kiến của chúng tôi phân tích điểm giống và khác nhau giữa cơ chế bảo hộ sáng chế và bí mật kinh doanh thương mại. Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam hân hạnh đồng hành cùng khách hàng trong việc giải quyết mọi vấn đề pháp lý. Hãy liên hệ với chúng tôi để được sử dụng dịch vụ tư vấn một cách tốt nhất.

(Vân Anh)

Để được tư vấn chi tiết xin vui lòng liên hệ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam

Địa chỉ: Tầng 15, Tòa nhà đa năng, Số 169 Nguyễn Ngọc Vũ, P. Trung Hòa, Q. Cầu Giấy, Hà Nội.

ĐT: 0989.386.729; Email: [email protected]

Website: https://htc-law.com; https://luatsuchoban.vn

---------------------------------------------

Xem thêm bài viết có liên quan:

Quy trình và thời hạn xem xét đơn đăng ký sáng chế

Hướng dẫn thủ tục đăng ký bảo hộ sáng chế

Đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích tại Việt Nam

Bí mật thương mại và bảo hộ bí mật thương mại