KHÔNG CÓ DI CHÚC THÌ TÀI SẢN ĐƯỢC CHIA NHƯ THẾ NÀO

Hiện nay, do một số nguyên nhân khác nhau nên người chết thường không để lại di chúc thừa kế đối với số tài sản của mình dẫn đến các thành viên trong gia đình thường tranh chấp đối với khối tài sản này. Rất nhiều người không biết quy định của pháp luật về chia di sản thừa kế trong trường hợp người chết không để lại di chúc ra sao. Sau đây, Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam sẽ tư vấn về vấn đề trên qua bài viết sau.

I. Cơ sở pháp lý

Bộ luật Dân sự 2015

II. Nội dung tư vấn

1. Di chúc là gì?

Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết.

Di chúc hiểu theo cách hiểu thông thường là giấy tờ ghi nhận việc để lại tài sản của người đã mất cho người còn sống. Dưới góc độ pháp luật thì di chúc một giấy tờ hợp pháp thể hiện nguyện vọng, mong muốn của một người về cách phân chia tài sản mình có được sau khi chết.

Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật.

2. Chia di sản thừa kế trong trường hợp người chết không để lại di chúc

Theo quy định của Bộ luật Dân sự năm 2015 thì khi người có tài sản mất không để lại di chúc thì chia di sản thừa kế sẽ chia theo pháp luật. Chia thừa kế theo pháp luật là chia phần di sản thừa kế của người chết theo hàng thừa kế, không theo chỉ định của người có di sản.

Thứ nhất, việc thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp không có di chúc hoặc được coi là không có di chúc

Đây là những trường hợp mà người để lại di sản không lập di chúc hoặc có lập di chúc nhưng đã hủy di chúc như đốt, xé hoặc tuyên bố hủy bỏ di chúc đã lập. Cũng được coi là không có di chúc trong những trường hợp người chết có để lại di chúc nhưng khi có tranh chấp về thừa kế xảy ra thì di chúc đó đã bị thất lạc hoặc đã bị hư hại hoàn toàn đến mức không thể chứng minh được ý nguyện đích thực của người lập di chúc. Ngoài ra, nếu bản di chúc được viết bằng kí hiệu hoặc bằng ngôn từ khó hiểu làm cho tất cả người thừa kế có cách hiểu không đồng nhất về toàn bộ nội dung của bản di chúc đó thì cũng được coi là không có di chúc. Trong những trường hợp này, toàn bộ di sản của người chết để lại sẽ được phân chia cho những người thừa kế theo quy định của pháp luật.

Thứ hai, thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp có di chúc nhưng di chúc không hợp pháp

Di chúc chỉ được coi là hợp pháp nếu đáp ứng được đầy đủ các điều kiện của một giao dịch có hiệu lực và các điều kiện đã được Bộ luật Dân sự 2015 quy định tại Điều 649. Di chúc bị coi là không hợp pháp sẽ không có hiệu lực pháp luật, do vậy di sản liên quan đến di chúc đó sẽ được giải quyết theo pháp luật. Tuy nhiên, một di chúc bất hợp pháp có thể không có hiệu lực pháp luật ở nhiều mức độ khác nhau. Di chúc bất hợp pháp có thể bị coi là vô hiệu toàn bộ nhưng có thể chỉ vô hiệu một phần nên khi giải quyết một tranh chấp về thừa kế có liên quan đến di chúc phải căn cứ vào từng trường hợp cụ thể, vào các điều kiện mà di chúc đã vi phạm để xác định mức độ vô hiệu của di chúc.

Trong trường hợp không có di chúc hay có di chúc nhưng di chúc bị vô hiệu thì việc phân chia di sản theo pháp luật sẽ được diễn ra theo trình tự là sự dịch chuyển di sản thừa kế của người chết để lại theo hàng thừa kế.

Di sản được chia đều cho những người cùng hưởng thừa kế: theo nguyên tắc những người cùng hàng thừa kế được hưởng phần di sản bằng nhau quy định tại Điều 651 Khoản 2 Bộ luật Dân sự 2015 nên nếu có người thừa kế cùng hàng hưởng di sản đã thành thai nhưng chưa sinh ra vào thời điểm phân chia di sản thì phải dành lại một phần di sản bằng phần mà người thừa kế khác cùng hàng được hưởng để khi người thừa kế đó sinh ra và còn sống sẽ được hưởng. Trong trường hợp người thừa kế đó chết trước khi sinh ra hoặc sinh ra những chưa được một ngày đã chết thì phần di sản đã dành ra đó được chia tiếp cho những người thừa kế. Nếu sau một ngày trở lên kể từ khi sinh ra mà người thừa kế đó chết thì phần di sản mà người đó được hưởng sẽ thuộc về người thừa kế tiếp theo pháp luật của người đó.

Trên đây là một số ý kiến của chúng tôi về việc chia thừa kế khi không có di chúc. Công ty Luật TNHH HTC Viêt Nam hân hạnh đồng hành cùng quý khách hàng trong việc giải quyết mọi vấn đề pháp lý. Hãy liên hệ với chúng tôi để được sử dụng dịch vụ tư vấn một cách tốt nhất.

(Đỗ Hiệp)

Để được tư vấn chi tiết chi tiết xin vui lòng liên hệ:

Công ty Luật TNHH HTC Việt Nam

Địa chỉ: Tầng 1, Tòa CT1 – SUDICO khu đô thị Mỹ Đình – Mễ Trì, đường Vũ Quỳnh, P. Mỹ Đình 1, Q. Nam Từ liêm, Hà Nội.

ĐT: 0989.386.729; Email: [email protected]

Website: https://htc-law.com ; https://luatsuchoban.vn

Bài viết liên quan:

Tại sao có di chúc rồi vẫn phải xác định hàng thừa kế?

Cha mẹ ly hôn con có được hưởng thừa kế tài sản không?

Con dâu và cháu nội có được thừa kế di sản của ông bà nội?

Di chúc lập bằng miệng có được coi là hợp pháp không?